Η δομή του μαθήματος

 

Καθώς προχωράμε τα μαθήματα, ανακαλύπτω ότι εφαρμόζω μια σταθερή γενική δομή για τα περισσότερα από αυτά, η οποία δείχνει να είναι αποτελεσματική, και την οποία ακολουθούν οι περισσότερες αναρτήσεις που θα διαβάσετε στο παρόν ιστολόγιο. Αυτή η γενική δομή, που συνεπάγεται διάρκεια μαθήματος περίπου μία ώρα, περιγράφεται συνοπτικά στη συνέχεια. Παρότι δεν είναι και το ιδανικό, όταν ο χρόνος είναι περιορισμένος, έχουμε κάνει και το μάθημα κομματιαστά, δηλαδή διαφορετικές ενότητες σε διαφορετικές μέρες.

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ξεκινώντας το μάθημα, προσπαθώ να βρίσκω κάποια εισαγωγική δραστηριότητα που να τραβήξει το ενδιαφέρον των “μαθητών” και να τους βάλει γρήγορα στο πνεύμα. Πολύ συχνά αυτή η εισαγωγή περιλαμβάνει προβολή ενός ή περισσότερων βίντεο. Βλέπω ότι βοηθούν πολύ να πετύχουμε τον στόχο μας. Αν καταφέρω να βρω τα κατάλληλα, τότε είναι σύντομα, ζωντανά, δίνουν τις βασικές πληροφορίες, δημιουργούν ατμόσφαιρα και εξάπτουν τη φαντασία. Αφιερώνω, λοιπόν, αρκετή ώρα κάθε φορά να ψάχνω στο You Tube, και μέχρι τώρα έχω σταθεί αρκετά τυχερή.

Β. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

Το σχολικό βιβλίο της Ιστορίας Γυμνασίου που χρησιμοποιούμε ως βάση για το μάθημα είναι, όπως τα περισσότερα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας, αρκετά ψυχρό. Νομίζω, λοιπόν, ότι αν βάλω τους “μαθητές” να ασχοληθούν μαζί του απ’ ευθείας, θα χάσουν το ενδιαφέρον τους. Έτσι προσπαθώ, αφού τους έχω ενεργοποιήσει το ενδιαφέρον με την εισαγωγή και πριν ανοίξουμε το σχολικό βιβλίο, να τους βάλω να ασχοληθούν ενεργητικά με άλλες πηγές, πιο φιλικές, ώστε, όταν τελικά πιάσουμε το σχολικό βιβλίο, να είναι ήδη αρκετά εξοικειωμένοι με το περιεχόμενό του.

Οι πηγές που χρησιμοποιούμε μπορεί να περιλαμβάνουν μελέτη κάποιου παιδικού βιβλίου, παρουσίασης Powerpoint, πλοήγηση σε κάποιο web site και άλλες ανάλογες δραστηριότητες. Αυτές εξαρτώνται από το τι θα καταφέρω να βρω κάθε φορά και από το τι τυχαίνει να υπάρχει στο σπίτι. Πιστεύω ότι αυτή η πρακτική έχει το επιπλέον πλεονέκτημα να εξοικειώνει τους “μαθητές” με την ιδέα του συνδυασμού διαφορετικών πηγών για τη μελέτη του ίδιου αντικειμένου, που θα τους φανεί χρήσιμη στη φοιτητική τους ζωή. Συνοδεύω αυτή τη φάση με φύλλα εργασίας που συνήθως φτιάχνω η ίδια γι’ αυτόν το σκοπό, με βάση την εκάστοτε πηγή πληροφοριών που οι “μαθητές” καλούνται να επεξεργαστούν.

Γ. ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ (με υποστήριξη από μένα)

Αφού έχουμε ολοκληρώσει την προηγούμενη φάση και έχουμε συζητήσει/διορθώσει το αποτέλεσμα της εργασίας των “μαθητών”, τότε έρχεται η ώρα να μελετήσουμε μαζί το σχολικό βιβλίο. Διαβάζουμε το ανάλογο κεφάλαιο επεξηγώντας και συμπληρώνοντας τις ήδη κατακτημένες γνώσεις. Η προηγηθείσα προεργασία αποδεικνύεται σ’αυτή τη φάση πολύ χρήσιμη. Κάποιες φορές, όταν το μάθημα έχει τραβήξει πολύ, ή όταν βλέπω την όρεξη πολύ μειωμένη, επεξεργαζόμαστε μόνο το υλικό που έχω βρει και δεν ασχολούμαστε καθόλου με το σχολικό βιβλίο.

Δ. ΔΟΥΛΕΙΑ “ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ”

Για το επόμενο μάθημα εννοείται ότι πάντα ζητάω μελέτη του σχολικού βιβλίου, σημειώσεων και φύλλων εργασίας που επεξεργαστήκαμε στο μάθημα, και δυνατότητα απάντησης σε ερωτήσεις. Εκτός από αυτό, όμως, προσπαθώ να δίνω στους “μαθητές” και 1-2 επιπλέον δημιουργικές κι ενδιαφέρουσες δραστηριότητες. Στόχος μου είναι να προκαλέσω τη φαντασία τους, να τους κάνω να αναρωτηθούν πώς θα ήταν η ζωή των ανθρώπων την εποχή που μελετάμε και να τους εξοικειώσω με κάποια πολύ διάσημα καλλιτεχνικά δημιουργήματα. Επιδιώκω επίσης να τους βοηθήσω να συλλάβουν τη συνολικότερη εικόνα και τελικά να συγκρατήσουν κυρίως τα βασικά σημεία του εκάστοτε θέματος.